AktualnościFederacja
Jedenastka przyszłości. Działania i perspektywy szkoleniowe PZPN
W piątek, 10 marca 2023 roku na PGE Narodowym odbyła się konferencja „Jedenastka przyszłości. Działania i perspektywy szkoleniowe PZPN”. Federacja przedstawiła kluczowe inicjatywy szkoleniowe realizowane przez PZPN, a także priorytety i cele na najbliższe lata. – Szkolenie to ciężka praca u podstaw, której się nie boimy. Od pierwszego dnia, gdy zostałem prezesem PZPN, skrupulatnie realizujemy postawione przed sobą cele. Dowodem na to jest nasza „Jedenastka przyszłości” – zapowiedział Cezary Kulesza.
Selekcjoner reprezentacji Polski Fernando Santos, selekcjonerka drużyny narodowej kobiet Nina Patalon, trenerzy i trenerki młodzieżowych reprezentacji Polski oraz futsalu, byli selekcjonerzy reprezentacji Polski, minister sportu i turystyki Kamil Bortniczuk, przedstawiciele UEFA, Zarząd Polskiego Związku Piłki Nożnej, pracownicy Departamentu Szkolenia i Reprezentacji Narodowych oraz Departamentu Piłki Amatorskiej (Grassroots), a także przedstawiciele środowiska piłkarskiego z całej Polski i reprezentanci mediów – w tak licznym gronie odbyła się piątkowa konferencja w domu reprezentacji Polski – na PGE Narodowym w Warszawie.
– „Jedenastka przyszłości” to zbiór projektów i kierunek działania, który ma pomóc w osiągnięciu celu długoterminowego. Składa się ona z projektów już realizowanych, na bieżąco weryfikowanych i sukcesywnie rozwijanych. Na początku odpowiedzieliśmy sobie na pytanie, jakiego zawodnika chcemy wychować, a następnie stworzyliśmy mapę projektów, które mają ten cel zrealizować – mówi Maciej Mateńko, wiceprezes PZPN ds. szkoleniowych.
1. KIERUNEK SZKOLENIA
Pierwszym obszarem jest kierunek szkolenia. – Z premedytacją oznaczyliśmy go numerem jeden, ponieważ wszyscy musimy zmienić sposób myślenia o metodologii treningu i sposobie pracy z dziećmi. Najważniejszy w procesie szkolenia musi być rozwój jednostki – wyjaśnia Mateńko.
Projekty i założenia, które wyróżniono w ramach tego obszaru, to: program szkolenia PZPN, „Łączy nas trening”, turniej gry 1x1, opieka nad zawodnikami słabszymi fizycznie i późno dojrzewającymi, zniesienie ewidencji wyników i tabel, reforma CLJ, a także preferowany sposób gry.
– Chcemy, żeby nasze reprezentacje narodowe – jako wzorzec modelu gry – grały proaktywnie, z podejmowaniem ryzyka przez zawodników i jego akceptacją przez trenerów. By budowały grę pod presją przeciwnika, nabywając dzięki temu indywidualnych umiejętności, a także by same wywierały presję na przeciwnika w postaci obrony wysokiej – mówi Marcin Dorna, dyrektor sportowy PZPN.
Podczas całej konferencji jak bumerang wracał temat indywidualnego rozwoju zawodników. Jednym z projektów, który ma się do tego przyczynić, już wkrótce będzie turniej gry jeden na jednego.
– Nikogo nie trzeba przekonywać, jak ważnym elementem gry są pojedynki. Cykliczny turniej oraz poszczególne jego etapy mają spowodować chęć rozwijania się zawodników w tym aspekcie. Jest to także kolejny krok w zachęcaniu dzieci do odważnych decyzji – tłumaczy Mateńko.
2. TRENERZY
W tym obszarze poruszono tematy metodologii szkolenia, Mobilnej Akademii Młodych Orłów, trenerów monitorujących i edukujących, kursu „lidera grassroots”, nowych zasad egzaminów wstępnych na kurs UEFA Pro, platformy z materiałami szkoleniowymi oraz unifikacji standardów pracy.
– Obecnie zmienia się przede wszystkim podejście pedagogiczne trenera. Do tej pory rządził on autokratycznie. Dzisiaj chcemy, aby prowadził drużynę w sposób demokratyczny – by oddawał odpowiedzialność zawodnikowi, bo to on ma być w centrum procesu szkolenia – przekonuje Paweł Grycmann, dyrektor Szkoły Trenerów PZPN, który odniósł się również do kursu UEFA Pro. – Ustandaryzowaliśmy wszystkie egzaminy wstępne. Teraz są one transparentne i gwarantują zakwalifikowanie na kurs najlepszych możliwych kandydatów, a w przyszłości trenerów.
Z kolei o powstającym kursie „lidera grassroots” opowiedział dyrektor piłki amatorskiej Przemysław Prętkiewicz: – Jest bardzo duża grupa osób, które mają ogromną pasję, chęć, zaangażowanie, ale również kompetencje do tego, aby pracować z dziećmi. Część z tych osób to rodzice, część jest nauczycielami – wuefistami czy nauczycielami nauczania wczesnoszkolnego. Do tych wszystkich osób chcemy skierować nasz kurs, który ma wyposażyć te osoby w podstawową wiedzę o tym, jak wykorzystywać piłkę nożną jako narzędzie zabawy z najmłodszymi. Kurs „lider grassroots” będzie obejmował cztery moduły, wszystkie w formie e-learningowej. Znajdą się w nim cztery obszary tematyczne dotyczące dziecka, środowiska, roli lidera oraz gry. To szereg tematów, które są bardzo ważne dla prawidłowego rozwoju dzieci i ich przyszłego uczestnictwa w piłce nożnej.
3. EDUKATORZY
Na szczycie piramidy trenerskiej znajdują się edukatorzy i to im poświęcony został oddzielny obszar. – Edukatorzy są dla nas kluczowi, ponieważ to oni szkolą innych trenerów. Dobry edukator to lepszy trener, lepszy trener to lepsza drużyna, a w niej wychowują się lepsi piłkarze. Dlatego edukator musi pod każdym względem wyznaczać standardy, posiadać najwyższy poziom wiedzy i umiejętnie ją przekazywać – opowiada Grycmann. – Przygotowaliśmy specjalną ścieżkę szkolenia trenerów-edukatorów. Zwracamy też uwagę na weryfikację ich pracy. Postanowiliśmy wprowadzić anonimową ankietę, w której każdy uczestnik kursu trenerskiego może ocenić wartość merytoryczną, organizacyjną oraz efektywność pracy trenera-edukatora. Dzięki temu możemy jeszcze bardziej podnosić poziom przekazywanej wiedzy.
>>> POBIERZ PREZENTACJĘ „JEDENASTKA PRZYSZŁOŚCI. DZIAŁANIA I PERSPEKTYWY SZKOLENIOWE PZPN” <<<
4. SPECJALIŚCI
Profesjonalizacja kadr w klubach, poprzez zwiększanie kompetencji osób w nich pracujących, to jeden z ważniejszych celów zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej. Pracownicy klubów mają być w swoich obszarach działania fachowcami, bo tylko to pozwoli klubom wznieść się na wyższy poziom – nie tylko sportowy, ale również organizacyjny.
– Od początku tej kadencji deklarowaliśmy, że chcielibyśmy mocno postawić na kwestie kompetencyjne. Aby zapełnić luki, które zauważaliśmy w funkcjonowaniu klubów czy innych struktur piłkarskich. Stąd pomysł rozpoczęcia stworzenia i uruchomienia kursów: dyrektora sportowego, dyrektora akademii, trenera przygotowania motorycznego, trenera analityka i skauta – wyjaśnia Wojciech Cygan, wiceprezes PZPN ds. piłkarstwa profesjonalnego.
5. KONFERENCJE
Futbol stale się zmienia. Dlatego tak istotne jest, by wyedukowani na kursach specjaliści podążali za trendami. Te prezentowane są podczas licznych konferencji dedykowanych trenerom i skautom. – Na początku roku przygotowaliśmy roczny harmonogram dokształcania w formie konferencji i warsztatów. Zaplanowaliśmy konferencje dedykowane trenerom z licencją UEFA Pro, trenerom przygotowania motorycznego, skautom, ale też przedstawicielom środowiska grassroots, na których pokażemy najnowsze trendy oparte na naszym programie szkolenia w kategoriach 6-13 lat. Co bardzo istotne – wszystkie konferencje są transmitowane na całą Polskę. Każdy trener w naszym kraju, niezależnie na jakim poziomie pracuje, może zobaczyć każdą z nich i nic go to nie kosztuje – podkreśla Paweł Grycmann.
6. NOWE TECHNOLOGIE
W celu wzmocnienia procesu edukacji młodych zawodników, Polski Związek Piłki Nożnej otwiera się na nowe pomysły, idee oraz narzędzia, niezbędne do ewaluacji rozwoju piłkarza.
– Kolejny obszar, w którym dokonaliśmy wielu zmian, to nowe technologie. Wiemy, że nie zastąpią one pracy wyedukowanych trenerów i specjalistów, ale na pewno mogą w tym procesie pomóc. Powołaliśmy dział analiz, czyli grupę analityków poszczególnych reprezentacji Polski i trenerów, aby wspólnie mogli rozwijać ten obszar. Celem działu analiz jest praktyczne wdrożenie narzędzi technologicznych do codziennego życia poszczególnych zespołów, a także w obszarze indywidualnego rozwoju zawodników – mówi Marcin Dorna. – Aby wzmocnić proces szkolenia zawodników, korzystamy również z narzędzi start-upowych oraz z pomysłów ludzi nauki, wyedukowanych w innych dziedzinach. Bacznie przyglądamy się rozwojowi nowych technologii, które odpowiednio wdrożone mogą wpływać na indywidualny rozwój zawodników oraz lepsze funkcjonowanie drużyn reprezentacji Polski.
7. UPOWSZECHNIANIE
Na proces szkolenia ogromny wpływ ma masowość uprawiania piłki nożnej w społeczeństwie. Jej upowszechnianie dotyczy zarówno dzieci, młodzieży, jak i dorosłych. Dlatego Polski Związek Piłki Nożnej szereg inicjatyw kieruje do bardzo różnych grup wiekowych.
Do dzieci od wielu lat skierowany jest turniej „Z Podwórka na Stadion o Puchar Tymbarku”. Dla dorosłych organizowane są mistrzostwa Polski: kobiet powyżej 35. roku życia oraz mężczyzn powyżej 42. roku życia. – Wszystko to, co robimy w szkoleniu, musi trafiać na podatny grunt społeczeństwa, które jest aktywne sportowo i piłkarsko. Grassroots to tak naprawdę inicjatywy oddolne. Jako Polski Związek Piłki Nożnej chcemy wspierać wszystko to, co dzieje się lokalnie, w regionach i poszczególnych województwach. Właśnie dlatego zainwestowaliśmy w realizację projektów na zasadzie grantów, które otrzymują Wojewódzkie Związki Piłki Nożnej. Mogą one do nas aplikować o przyznanie środków finansowych na realizację zadań, które odbywają się na terenie danego województwa. Są to inicjatywy o bardzo szerokim spektrum. Część z nich może dotyczyć dzieci i młodzieży, ale mogą być to również festiwale, turnieje, pikniki. Czasami są to też wydarzenia promujące mniej popularne odmiany piłki nożnej – opowiada Prętkiewicz.
8. CERTYFIKACJA
Upowszechnianie piłki nożnej w społeczeństwie to jedno, a czym innym jest umiejętne jej nauczanie. To odbywa się w klubach i szkółkach, na które PZPN wpływa poprzez Program Certyfikacji.
– To program rozwoju klubów, które są naturalnym środowiskiem do rozwoju dla zawodników. Aby podnosić ich umiejętności, chcemy wspierać kluby w tym procesie. Uruchomiona w ubiegłym roku certyfikacja grassroots ma nieco inny charakter. Jej założeniem przede wszystkim jest dotarcie do małych, lokalnych szkółek, które nie były w stanie spełnić części kryteriów na poziomie brązowym, srebrnym i złotym. Dlatego powstał poziom zielony, łatwiej dostępny dla szkółek i klubów. Naszym celem jest wspieranie ich rozwoju oraz wizyty edukacyjne, które mają podnosić jakość poszczególnych treningów. Chcemy także pomagać trenerom w ich codziennej pracy – podkreśla Prętkiewicz, czyli dyrektor departamentu odpowiedzialnego za prowadzenie certyfikacji.
9. ROZWÓJ TALENTÓW
W każdej szkółce, również z poziomu grassroots, można znaleźć utalentowanego zawodnika lub niemniej utalentowaną zawodniczkę. Dotarcie do nich oraz umiejętne ich poprowadzenie to kolejny z „zawodników” „Jedenastki przyszłości”.
– Wiemy, że mamy mnóstwo utalentowanych zawodniczek i zawodników. Musimy tylko dotrzeć do potencjału każdego z nich. Talent to tak naprawdę dla nas sygnał, żeby móc rozpocząć pracę – twierdzi Marcin Dorna. – Regularnie kontynuujemy preselekcyjne akcje Akademii Młodych Orłów w kategoriach U-13 i U-14. Uzupełniliśmy strukturę reprezentacji narodowych o kategorię U-18, kontynuujemy projekt Talent Pro, Future oraz Polski Bramkarz. Struktura skautingu podzielona została na dwa obszary: jeden to krajowy, a drugi zagraniczny. Regularnie obserwujemy graczy za granicą, szczególnie w krajach, w których emigracja jest większa. Mamy kilkuset piłkarzy pod bieżącym monitoringiem – w Anglii, Niemczech i innych krajach europejskich, a także w Stanach Zjednoczonych. Regularnie spotykamy się z piłkarzami, zawodnikami w ambasadach i konsulatach.
W skautingu krajowym PZPN zatrudnia ośmiu skautów, którzy regularnie obserwują mecze piłki nożnej chłopców i dziewcząt. Oprócz nich w każdym regionie kraju działają skauci współpracujący. Trenerzy poszczególnych reprezentacji wraz ze sztabami, a także skauci dokumentują codzienną pracę w systemie obserwacji i skautingu (ISOS) po to, aby jak najwięcej danych znalazło się w jednym miejscu.
10. FUTSAL
Kolejnym punktem jest futsal, który można podzielić na dwa filary. Pierwszy z nich to futsal jako oddzielna dyscyplina sportu, a drugi – integralna część systemu szkolenia piłki nożnej.
– Jeśli chodzi o specjalizację, to od pewnego czasu widzimy rozwój systemu współzawodnictwa, zarówno w piłce dziecięcej, młodzieżowej, jak i seniorskiej. Tutaj przede wszystkim rozszerzyliśmy strukturę rozgrywek o nowe zespoły. Zwłaszcza w piłce młodzieżowej widzimy wzrost. Bardzo istotna jest również dla nas piłka kobieca w futsalu. Zależy nam na podniesieniu atrakcyjności i współzawodnictwa zwłaszcza na poziomie ekstraligi kobiet. Rozwój wiąże się z kształceniem i doskonaleniem się. Już teraz jesteśmy jednym z pionierów w Europie, jeśli chodzi o liczbę przeprowadzonych kursów UEFA FUTSAL B. Ważnym uzupełnieniem procesu kształcenia trenerów są również organizowane przez nas ogólnopolskie konferencje dedykowane futsalowi. Zawsze staramy się ściągnąć na nie jak najlepszych prelegentów z kraju, a także z Europy. W tym roku również chcemy zorganizować konferencję i jestem przekonany, że jak zawsze będzie stała na wysokim poziomie – deklaruje Błażej Korczyński, selekcjoner reprezentacji Polski mężczyzn w futsalu.
– Co do drugiego filaru, to uważamy, że na wczesnym etapie życia futsal może być bardzo dobrym uzupełnieniem szkolenia w piłce nożnej, zwłaszcza biorąc pod uwagę nasz klimat i to jak wygląda zima. Gra w hali ze względu na swoją specyfikę wpływa na rozwój umiejętności, które później przenosi się na trawiaste boiska – dodaje Korczyński.
11. PIŁKA NOŻNA KOBIET
Na początku lutego na PGE Narodowym publicznie zaprezentowano „Strategię piłki nożnej kobiet na lata 2022-26”. To pierwszy taki dokument w historii polskiego futbolu, a jego implementacja i realizacja kluczowych założeń mają przyczynić się do zdynamizowania rozwoju kobiecego futbolu w naszym kraju. Strategia zakłada powstanie wielu nowych inicjatyw, które uzupełnią projekty już realizowane.
– W ostatnich miesiącach wprowadziliśmy standaryzację szkoleniową w kobiecych reprezentacjach Polski. Z kolei w klubach ekstraligowych zaimplementowaliśmy projekt GPS. Stworzyliśmy zespoły szkoleniowe, reprezentacyjne, a także zespół opiniodawczy ds. szkolenia dzieci i młodzieży, jak też pierwszą w historii PZPN grupę badawczo-naukową. Przygotowaliśmy programy szkoleniowe na lata 2022-2025, suplement Narodowego Modelu Gry w całości poświęcony piłce kobiecej – wylicza Nina Patalon, selekcjonerka reprezentacji Polski kobiet i koordynatorka szkolenia piłki nożnej kobiet PZPN.
Podczas konferencji Polski Związek Piłki Nożnej zaprezentował również nową publikację, przedstawiającą program szkolenia w kategoriach wiekowych U6-U13. Można w niej znaleźć wiele bardzo istotnych informacji dla trenerów pracujących z najmłodszymi adeptami piłki nożnej. Przedstawione wytyczne i wskazówki mają na celu zainspirować trenerów do twórczej i systemowej pracy oraz do poszukiwania własnych, autorskich rozwiązań, przyczyniających się do rozwoju zawodniczek i zawodników. Właściwe szkolenie w kategoriach: skrzat, żak, orlik i młodzik ma kluczowe znaczenie w kontekście kształtowania prawidłowych wzorców ruchowych, uczy podstaw, z których zawodnicy będą czerpać korzyści w przyszłości.
– Jestem przekonany, że ten program szkolenia będzie dużym wsparciem dla trenerów oraz przyczyni się do rozwoju polskiego piłkarstwa – zakończył Cezary Kulesza, Prezes PZPN.
MATERIAŁY DO POBRANIA:
>>> POBIERZ „PROGRAM SZKOLENIA PZPN U6-U13” <<<
>>> POBIERZ PREZENTACJĘ „JEDENASTKA PRZYSZŁOŚCI. DZIAŁANIA I PERSPEKTYWY SZKOLENIOWE PZPN” <<<
PREZENTACJA WRAZ Z OMÓWIENIEM: