PZPN

To już stały element meczów reprezentacji Polski. Dzięki niemu osoby niewidome i słabowidzące mogą w pełni uczestniczyć w piłkarskim święcie, dzieląc emocje z tysiącami fanów. Kampanię informacyjną dotyczącą częstotliwości i dostępności audiodeskrypcji prowadzi Federacja Kibiców Niepełnosprawnych, która przed każdym meczem reprezentacji publikuje szczegóły akcji w swoich mediach społecznościowych. Choć to zbieg okoliczności, spotkanie z Holandią rozgrywane dzień po Międzynarodowym Dniu Niewidomych nabiera symbolicznego znaczenia. To moment, w którym futbol udowadnia, że jego prawdziwa siła tkwi w dostępności i wspólnych emocjach, niezależnie od barier czy ograniczeń.

Audiodeskrypcja – o co w tym chodzi?

Audiodeskrypcja to więcej niż komentarz – to sztuka opowiadania o tym, co widzą inni. Specjalnie przeszkoleni komentatorzy przekazują na żywo wszystkie szczegóły wydarzeń na boisku: od ustawienia zawodników i kolorów strojów, po gesty trenera, reakcje kibiców i atmosferę trybun. Dzięki tej precyzyjnej narracji, osoby niewidome i słabowidzące mogą zobaczyć mecz oczami wyobraźni i przeżywać każdą akcję tak intensywnie jak pozostali kibice.

Usługa na PGE Narodowym jest bezpłatna – wystarczy radio lub telefon z funkcją radia i słuchawkami. Transmisja rozpoczyna się kilka minut przed pierwszym gwizdkiem.

Dariusz Łapiński, Kierownik Działu ds. Współpracy z Kibicami w PZPN, zwraca uwagę, że dostępność to dziś fundament nowoczesnego futbolu:

„Od zawsze powtarzamy, że reprezentacja Polski jest drużyną wszystkich Polaków. Ale żeby te słowa miały sens, musimy je przekładać na konkretne działania. Audiodeskrypcja to nie gest dobrej woli – to narzędzie, które zmienia doświadczenie kibicowania. Dla osób niewidomych to coś więcej niż samo śledzenie przebiegu meczu – to prawdziwe uczestnictwo w wydarzeniach na stadionie, w tym rytmie emocji, który dla wielu z nas stanowi codzienność. Właśnie po takich projektach widać, czym naprawdę jest nowoczesny futbol: otwarty i odpowiedzialny”.

Inwestycja w przyszłość – szkolenia dla audiodeskryptorów

Audiodeskrypcja w Polsce nie jest już eksperymentem – z powodzeniem funkcjonuje na stadionach Śląska Wrocław, Legii Warszawa, Górnika Zabrze, Arki Gdynia czy Lecha Poznań. Podobne rozwiązania od lat stosowane są podczas meczów reprezentacji Polski, co pokazuje, że wdrożenie usługi jest możliwe zarówno na poziomie klubowym, jak i narodowym.

Co istotne, audiodeskrypcja nie wymaga dużych nakładów finansowych – potrzebny jest jedynie podstawowy sprzęt i dobrze przeszkolony komentator. Mimo niewielkich kosztów, jej wpływ na jakość odbioru wydarzenia przez osoby z niepełnosprawnościami jest ogromny.

To właśnie w tym miejscu zaczyna się największe wyzwanie. Michał Fitas, prezes Federacji Kibiców Niepełnosprawnych, przyznaje, że w Polsce brakuje ludzi gotowych podjąć się tej odpowiedzialnej roli:

„Infrastruktura i technologia to najmniejszy problem. Największym wyzwaniem jest człowiek – ten, który weźmie mikrofon i potrafi słowem zbudować stadion w wyobraźni słuchacza. Wciąż mamy zbyt mało audiodeskryptorów, a zapotrzebowanie rośnie z każdym rokiem. Dlatego tak dużą wagę przykładamy do szkoleń – bo jeśli chcemy, by polski futbol był naprawdę dostępny, potrzebujemy ludzi, którzy nauczą się mówić o nim tak, by każdy mógł go poczuć i zobaczyć.

Z myślą o rozwoju tej kompetencji od 2024 roku PZPN, Federacja Kibiców Niepełnosprawnych i Fundacja „Katarynka” organizują szkolenia dla przyszłych audiodeskryptorów sportowych. Kursy te cieszą się rosnącym zainteresowaniem, bo coraz więcej osób chce łączyć pasję do futbolu z misją społeczną. Program szkolenia obejmuje zarówno warsztat językowy, jak i praktykę – uczestnicy uczą się opisywać akcje, rozpoznawać emocje i tworzyć dźwiękowy obraz wydarzeń sportowych.

PZPN i Federacja Kibiców Niepełnosprawnych konsekwentnie wspierają kluby wdrażające audiodeskrypcję. Każdy taki krok przybliża nas do świata, w którym stadion to nie tylko miejsce – to wspólne doświadczenie. A emocje? Te nie potrzebują wzroku. Wystarczy je usłyszeć.